Buzağılama sezonunda yenidoğanlarınızı sağlıklı tutmak için,
bu ipuçlarını göz önünde bulundurun.
Yeni doğmuş bir buzağının kendi başına kalkması ve emmesi
muhteşem bir şeydir. Ancak bazen bir buzağı doğumdan hemen sonra, biraz yardıma
ihtiyaç duyar. Nebraska Üniversitesi Great Plains Veteriner Eğitim Merkezi’nde
veteriner epidemiyolog olan Brain Vander Ley, Mitchelldeki Range Beef Cow Sempozyumunda konuştu. Vander
Ley, yenidoğan buzağılarınıza emme başlayıp kolostrumunu alana kadar biraz mama
verin diyor.
Neden? Yenidoğan buzağılar midelerine ilk besini alır almaz
(sadece küçük bir tane olsa bile) bağırsak duvarları kapanmaya başlar ve
kolostrumda bağışıklık için gerekli antikorları emme kabiliyetini kaybederler.
Bir buzağı kolostrumdan pasif transfer almazsa, korunamaz ve bu buzağılar
hayatta kaldıklarında genellikle zayıf bir bünyeye sahip olur.
Yeni doğan buzağıların antikor emilimi ve bağışıklığını optimize
etmek için, “elimizde dört saatlik zaman dilimi olan pencere var. Bu yüzden
hemen başlamak önemlidir” diyor Vander Ley.
Sağlıklı buzağılara sahip olmak için beş strateji:
Strateji 1:
Buzağılara kolostrum takviyesi gerektiğinde, tam bir doz verin. Mümkün
olduğunca çabuk verin. Takviye kolostrum, önceden belirlenen bir inekten
geliyorsa, mümkün olduğunca süt sağlayın. Eğer satın alınmış bir takviyeyse,
buzağıya verilecek tam bir dozun 100-120 grama eşdeğer antikor sağlaması
gerektiğini söylüyor. Bunun genellikle iki paket olduğunun altını çiziyor.
Strateji 2: Eğer
kolostrum inekte mevcut değilse, pahalı ve daha az etkili olarak adlandırdığı
bir kolostrum takviyesi yerine, kolostrumun yerini alan ürün kullanmanızı
öneriyor. Kolostrum ürün etiketinde “kurutulmuş kolostrum içermesi
gerektiğini belirtiyor.
Strateji 3: Biberonla
besleme, buzağıda mide kanalı oluşturarak doğru besleme için tercih edilir. Çünkü
emzirme işlemi rumenin kapanmasını teşvik eder. Bu, kolostrum sıvısının rumeni
atlamasına ve emilim için doğrudan bağırsaklara gitmesine izin verir. Oysa bu
kanal, rumenin içine sıvı biriktirme eğilimindedir.
Strateji 4:
Vander Leye göre, buzağılamadan önce ineğin vücut kondisyon skorunun (BCS) 5
veya 6 olması, daha az yenidoğan buzağı sorunu olur. İnekler daha hızlı doğum
yapar, daha iyi kolostrum üretirler, buzağı daha hızlı ayağa kalkar ve daha iyi
antikor koruması alır. Ayrıca, vücut kondisyon skorunun 5’in altında olması
durumunda da kötü şeyler olur. 2014ten beri yapılan araştırmalar, 5ten daha
az vücut kondisyon skoruna sahip ineklerin güç doğum oranının iki kat daha
fazla olduğunu gösteriyor.
Strateji 5: Doğum
sırasında elle yardım edilerek çekilmesi gereken yenidoğanlara, özel dikkat
gösterin. Buzağıyı yanlış çekmek, asidoz ve/veya beyin fonksiyonunda sıkıntılara
neden olabilir. Bu buzağının ilk dört saat içerisinde emmeme risklerini de
artırır. Emme yeteneklerinin değerlendirilmesi için buzağının ağzına 2 parmağın
yerleştirilmesi tavsiye edilir. Güçlü emme refleksi gösterirse, muhtemelen iyi
olacaktır. Ancak emme gücü zayıfsa %98 oranında kendi başına kolostrumu alma
şansı olmayacaktır. Yani fazladan bir adım gerekecek ve buzağıya kolostrum
verilecektir.
Ek İpuçları
-Kolostrum, buzağının ağzına giden ilk şey olmalıdır. Asla
kolostrumdan önce probiyotikler vermeyin.
-Buzağılamadan önce ineklerin doğru beslenmesini ve
aşılarını sağlamak, kolostrum aracılığıyla buzağılar için faydalı olacak
antikorları, annenin kan dolaşımına verebilir.
-Yenidoğan buzağılarda hipotermilerden kaçının. Hipotermi,
buzağıyı yavaşlatır ve antikorların vücuttan emilme yeteneğini azaltır.
Kaynak: Kindra Gordon