COVİD-19 salgını sonrasında büyük önem kazanan
gıda arz güvenliği açısından hayvancılık sektörü ve dolayısıyla hayvansal
ürünler açısından ciddi riskler oluşmuştur. COVİD-19 salgınının dünyada ve
ülkemizde halen devam ediyor olması kurban hizmetleri sürecince halk sağlığı ve
çevre sağlığı açısından geçmiş yıllara göre ilave bir kısım tedbirlerin
alınması zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Bu çerçevede kurbanlık hayvan
nakillerinde, hayvan satış yerlerinin oluşturulmasında, kesim ve kesim sonrası
halk sağlığı ve çevre sağlığı hususlarında, toplu satış yerleri ile kesim
yerlerinde olası risklere ve olumsuzluklara yönelik acil ve sıkı tedbirlerin
alınması ve söz konusu yerler ile ilgili etkin bir denetim mekanizması
kurulmasına ve işletilmesine imkan sağlayacak bir altyapının kurulması büyük
önem arz etmektedir. Ayrıca kurulacak kontrol ve denetim sistemi içerisinde
veteriner hekimlerin aktif olarak yer alması ve bu süreçte veteriner hekimlere
dönük şiddet olaylarının yaşanmaması için gerekli idari ve güvenlik
tedbirlerinin alınması gerekmektedir. Türk Veteriner Hekimleri Birliğine bağlı
Kars-Ardahan-Iğdır Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası olarak yaklaşan Kurban
Bayramı sürecinde alınması gereken önlemler ve uygulamalara ilişkin görüş ve
önerilerimiz aşağıda sunulmuştur. Hayvansal gıda üretiminde tüketicilere güven
vermek ve başta zoonoz hayvan hastalıkları olmak üzere olası hayvan
hastalıkları ile mücadele ve gıda güvenliği için; çiftlikten başlayarak kesim,
nakliye, dağıtım ve mutfağımıza girene kadar olan tüm süreçte veteriner hekimlerin
daha etkin görev ve rol almaları sağlanmalıdır. Kurban hizmetleri sürecinde
kurbanlık hayvan tedarikinde, nakillerinde, satış ve kesim yerlerinde hayvan
sağlığı, hayvan refahı, veteriner halk sağlığı ve çevre sağlığı açısından
herhangi bir risk ve aksaklık yaşanmaması için;
-Çalışmalar İl Pandemi Komisyonu ile Kurban
Hizmetleri Komisyonunun işbirliği içerisinde yürütülmeli, bu komisyonlarda
mutlak suretle İl ve Bölge Veteriner Hekimleri Odası temsilcileri yer almalı ve
kurban hazırlık süreci hızla sonuçlandırılmalıdır.
-Kurban satış, kesim ve parçalama yerlerinde
Veteriner Hekim Odaları ile işbirliği içerisinde Serbest Veteriner Hekimlerden
yararlanarak, yeterli sayıda veteriner hekim istihdamı ile etkin bir denetime
imkan sağlayacak bir alt yapı oluşturulmalıdır.
-Halk sağlığını korumak için fedakarca çalışan
veteriner hekimlere dönük şiddet olaylarının önüne geçmek için acil olarak
gerekli idari ve güvenlik önlemleri alınmalıdır.
-İller arasında hayvan nakilleri yapacak kişiler,
hem gidiş hem de bayram sonrası kendi illerine dönüşlerde sağlık kontrolünden
geçmelidir.
-Nakilde hayvan refahına dikkat edilerek, nakil
araçlarının genel temizlik ve dezenfeksiyonları yapılmalıdır.
-Hayvan satış yerleri ile pazarların giriş ve
çıkışları, hijyen tedbirlerin alınması ve uygulanması yönünden sıkı kontrol
altına alınmalıdır.
-Hayvan pazarlarına mevcut kapasitelerinin azami
yarısı kadar kullanım zorunluluğu tanınarak farklı sürüler arasında boş alanlar
bırakılmalı ve kapalı padok sistemi kurulmalıdır.
-Girişlerde tüm alıcı ve satıcıların ateşleri
ölçülmeli, eldiven, maske, galoş vb. koruyucu malzemeler giydirilmeli, hijyen
tedbirlerinin alınması sağlanmalı, pazarlık ve para alışverişi aşamalarında
asgari iki metrelik fiziksel mesafenin korunmasına yönelik tedbirler alınarak
geleneksel el sıkışarak pazarlık yapma yönteminden vazgeçilmelidir.
- Kurbanlık hayvan kesimi gerçekleştirilecek
kesimhanelerde kapasiteye bağlı olarak değişmekle birlikte; Hayvan hareketleri
ve sevk raporları, kesim organizasyonu ve genel hijyen tedbirlerinin takibi,
kasaplık hayvanların canlı (ante-mortem) muayenesinin yapılması, hayvan refahı
koşullarının ve helal kesim şartlarının denetlenmesi ve kesim sonrası
(post-mortem) muayenenin yapılması aşamaları için her vardiya döneminde yeterli
sayıda veteriner hekimin görev alması sağlanmalıdır.
-Kesimde görev alan kasap ve yardımcı personelin
öncesinde sağlık kontrolleri yapılmalı, söz konusu personelin görevli olduğu
alanı terk etmesinin önüne geçilerek vatandaş mağduriyeti giderilmelidir.
-Kesimhanede görev alacak kasap ve yardımcı
personelin tulum, önlük, çizme, bone, maske ve eldiven kullanması
sağlanmalıdır.
-Kurbanlık hayvan kesimlerinde yığılma ve kargaşa
yaşanmaması için tüm kesimhanelerin Kurban Bayramının 1. 2 ve 3 günü vardiyalı
ve randevulu bir şekilde çalışması sağlanmalıdır. Kesim, parçalama, paketleme
vb. aşamalarda hijyen kuralları ihlal edilmemeli, sosyal mesafe korunmalı ve
asgari iki metre aralıklarla bariyer oluşturulmalıdır.
-Kurban kesimi sonucu elde edilen etler ve
tüketilebilir sakatatlar kurban sahiplerine ayrı ayrı ve gıda ambalajına uygun
paketli bir şekilde teslim edilmelidir.
-Kesim sonucu oluşan deri, işkembe, ayak vb. yan ürün ve atıkların insan sağılığı ve çevre sağlığı açısından risk oluşturmaması için ivedilikle kesimhane içerisinden ve yakınından uzaklaştırılması ve bertaraf edilmesi sağlanmalıdır.
Yukarıda belirtilen tedbirlerin alınması ve kurban dönemi boyunca bu sürecin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve tamamlanması için ilgili kurum ve kuruluşların merkezi birimleri nezdinde gerekli çalışmaların bir an önce başlatılmasını ve konu ile ilgili yapılacak düzenleme ve alınacak tedbirlerin taşra teşkilatları ve kamuoyu ile paylaşılmasının ve söz konusu süreçte yetiştiricilerimiz ve vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi amacı ile yazılı, görsel basın ve sosyal medya platformlarının etkin olarak kullanılmasının uygun olacağı kanaatindeyiz. Kars-Ardahan-Iğdır Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası olarak bu süreçte ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmaya ve bu zorlu sürecin yetiştiricilerimiz ve kurban kesimi yapacak vatandaşlarımız açısından problemsiz geçmesi için gerekli katkıda bulunmaya hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.
Dergiyi Görmek İçin Tıkla